William of Auvergne

On Providence

Excerpted from De universo creaturarum 1.3.11

But just as [one responds] in those things that seem to come about by chance, such as in the unforeseen encounters of human beings and in other things that come about apart from our intention and thought, so one should respond [to the question] concerning the catch of fishes in nets and of wild animals in snares, namely, why it is this fish rather than that one or this animal rather than that one that falls into it. In the same way, what is the reason that such a man met this man in the forum, although he was not looking for him and did not even think of him? For it is evident that those walking at the same time on the same road in opposite directions necessarily meet, and they could have had different reasons for walking...

original latin

...Alteri enim negociationum, alteri repetitionem debiti, alii exactionem vectigalium, alii receptionem teloneorum, alii investigationem latronum aut aliorum maleficiorum, causam hujusmodi ambulationis fuisse possibile est. Unitas ergo viae, sive fori concurrentibus in eo, hujusmodi causis occursum fecit sive concursum hujusmodi hominum, sic cum ibit piscis forsan ad pastum per viam aliquam, contingebat tunc trahi rete per eandem vel forte fugiebat a clamore et strepitu quem faciebant socii trahentium rete. Occurrerunt igitur sibi invicem piscis et rete; occursus autem causa est evidenter captionis.

Ne dubites autem quia, sicut omnes pisces simul capi omnesque feras, destructio esset universalia in piscibus et feris, ita quasdam et quosdem, quandoque capi et comedi, destructio esset naturae particularis in eisdem quantum ad aquam unam vel regionem.

Si vero principes terrarum et minores domini earundem interdicunt interdum venationes et piscationes in aquis et terris jurisdictionis suae, avaritiae suae solummodo per hoc consulere intendentes, non naturae de conservatione providere, quanto magis bonitas creatoris naturarum conservationi, quae tantis utilitatibus creavit consulere non dedignatur ne pereant?